چه نیازی به اشکال داروئی وجود دارد ـ عوامل وابسته به دارو :
- قدرت زیاد داروها (عدم امکان توزین دقیق پودر دارو توسط بیمار ـ تبدیل کردن پودر دارو به صورت قابل حمل و مصرف)
- حفاظت از دارو در برابر اکسیژن و رطوبت هوا ـ حفاظت از دارو در برابر اسید معده
- پوشاندن مزه و بوی نامطبوع دارو
- تهیه اشکال دارویی مایع با حامل مناسب ـ مناسب برای مصرف کودکان و افراد مسن
- تهیه اشکال دارویی مناسب برای وارد کردن مستقیم دارو در جریان خون یا بافت های بدن ( مانند آمپول ها)
- عوامل وابسته به بیمار
- سن بیمار
- سهولت مصرف اشکال دارویی مایع برای کودکان و افراد مسن
نوع بیماری:
- استفاده از اشکال دارویی تزریقی در موارد خطیر که به اثر سریع نیاز است مثل مننژیت
- استفاده از اشکال دارویی تزریقی در مواردی که بیمار بیهوش است
اشکال دارویی شکل‌های گوناگون جیره‌های دارویی برای وارد کردن دارو به بدن بیمار هستند. اشکال دارویی جامد برای مصارف خوراکی:
- پودرها
- گرانول‌ها
- کپسول‌ها
- قرص‌ها
- قرص‌های فشرده شده (Compressed Tab)
- قرص‌های چندبار فشرده شده (Multiple Compressed Tab)
- قرص‌های با پوشش قندی (Sugar coated (S.C.) Tab)
- قرص‌های دارای پوشش لایه نازک (Film coated (F.C.)Tab)
- قرص‌های دارای پوشش روده‌ای (Enteric coated (E.C.)Tab)
- قرص‌های گونه‌ای (bucal) و زیر زبانی (sublingual)
- قرص‌های جویدنی (chewable)
- قرص‌های جوشان (effervescent tab)
- قرص‌های پیوسته رهش (Sustained Release (S.R.)Tab)
- قرص‌های دارای یک شیار و دو شیار (Scored & Double scored Tab)
محلول‌ها و مخلوط‌های ناهمگن خوراکی:
- مایعات خوراکی
- شربت‌ها
- الگزیرها
- تنتورها
- سوسپانسیون‌ها
- جستارهای وابسته
روش‌های مصرف دارو بر اساس روش‌های مختلف مصرف دارو اشکال دارویی گوناگون ساخته شده‌اند:
- روش خوراکی: به شکل جامد مانند قرص و کپسول، به شکل مایع مانند شربت و الگزیر.
- روش تزریق کردن:مانند آمپول و ویال.
- روش استنشاقی: مانند افشانه و بخور.
- روش موضعی: مانند پماد، کرم، قطره و شامپو.
- روش پوستی: مانند چسب پوستی.
- روش داخل رکتال: مانند شیاف.
هر روش دارای مزایا و معایبی است مثلاً روش تزریقی اغلب دردناک است و فراهم نمودن شرایط استریل گاه دشوار ولی روشی مطمئن است.
توجه : فایل فوق از دو فایل مجزا ۳۰ و ۱۵ اسلایدی تشکیل شده است.