الگوی توسعه سواد اطلاعاتی:
واژه سواد در گذر زمان از تکامل تدریجی برخورداربوده است. سواد دربرگیرنده مهارت های مورد نیاز برای هر شخص است تا بتواند نقش مناسبی را در جامعه ایفا کند. ساده ترین حالت سواد مشتمل بر توانمندی کاربرد زبان است، بدین معنا که فرد باسواد قادر به خواندن، نوشتن و درک زبان بومی خود باشد. خواندن، نوشتن و آشنایی با حساب هنوز بعنوان مهارت های اساسی در سواد به شمار می آیند، اما امروزه مهارت های دیگری نیز برای بهره گیری از اطلاعات، حضور با نشاط در جهان ارتباطات و تعامل پویا با رسانه های مبتنی بر فناوری اطلاعات لازم است. این گونه مهارت ها در عبارت سواد اطلاعاتی خلاصه می شود که آنها را برای اولین بار زورکوفسکی در سال ۱۹۷۴ میلادی مطرح کرد.
البته عبارت های دیگری همچون، سواد کامپیوتری (مترادف با سواد اطلاعات الکترونیکی و سواد فناوری اطلاعات) سواد کتابخانه ای سواد رسانه ای، سواد شبکه ای (مترادف با سواد اینترنتی و ابرسواد) و سواد دیجیتالی نیزمطرح شده است. سواد رسانه ای به توانایی کدبرداری، تجزیه تحلیل، ارزیابی و ایجاد ارتباط در حالت های مختلف اطلاق می شود. توانایی استفاده از کامپیوتر و نرم افزار های مربوط برای اجرای کاربرد ها را سواد کامپیوتری گویند. در جای دیگر، سواد کامپیوتری استفاده منظم ازکاربرد مهم کامپیوتری {شبیه واژه پرداز} خوانده شده است.
در مراجع مختلف تعاریف متعددی برای سواد اطلاعاتی ارائه شده که مهمترین آنها عبارتست از:
- انتخاب رفتار اطلاعاتی مناسب برای دستیابی به اطلاعات مورد نیاز از طریق هر روش یا رسانه ممکن و با آگاهی لازم در خصوص اهمیت استفاده خردمندانه و صحیح از اطلاعات (وبر ۲۰۰۲)
- توانایی دسترسی، ارزیابی و استفاده از اطلاعات با بهره گیری از منابع مختلف (استیو ۲۰۰۳)
- توانایی تشخیص زمان استفاده از اطلاعات، مکانیابی، ارزیابی، استفاده مؤثر از اطلاعات و انتقال اطلاعات در حالتهای مختلف (سیرمن ۲۰۰۳)
- مهارت های مرتبط با حل مسئله اطلاعاتی (گوپتا ۲۰۰۳)
- انجمن کتابداران آمریکا سواد اطلاعاتی را توانایی تشخیص نیاز به اطلاعات و توانایی مکان یابی، ارزیابی و استفاده مؤثر از اطلاعات مورد نیاز تعریف می کند.