مقدمه:
قطر به صورت امارتی مطلقه و ارثی از میانه سده ۱۹ میلادی توسط خاندان آل ثانی فرمانروایی میشود. پیش از کشف نفت خام، قطر بیشتر به خاطر شکار مروارید و تجارت دریایی شناخته میشد. این کشور تا سال ۱۹۷۱ تحتالحمایه بریتانیا بود. پس از استقلال در سال ۱۹۷۱ به سبب درآمدهای سرشار نفتی و گاز طبیعی، این کشور تبدیل به یکی از ثروتمندترین کشورهای منطقه شد. همه موقعیتهای حساس حکومتی در قطر توسط خاندان آل ثانی یا افراد نزدیک آنان اداره میشود. این کشور از سال ۱۹۹۲ روابط نظامی گسترده با ایالات متحده دارد. قطر دارای ذخایر گسترده گاز طبیعی است. مجله فوربز قطر را ثروتمندترین کشور جهان معرفی کردهاست. قطر بالاترین شاخص توسعه انسانی بین کشورهای جهان عرب را دارا است. این کشور بالاترین درآمد سرانه را در جهان دارد.
زبان رسمی این کشور زبان عربی است و از زبان انگلیسی معمولاً به عنوان زبان دوم استفاده میشود. دین رسمی آن اسلام، واحد پول آن ریال و مساحت آن ۱۱٬۴۹۳ کیلومتر مربع است. در سال ۲۰۱۷ جمعیت قطر ۲٫۶ میلیون نفر بودهاست، ۳۱۳٬۰۰۰ شهروند قطر و ۲٫۳ میلیون تبعه خارجی. به دلیل حضور زیاد کارگران مهاجر مرد، تنها حدود یکچهارم جمعیت این کشور را زنان تشکیل میدهند. براساس یادداشت تفاهمی که بین سازمان ملل و قطر امضاء شد، قطر مقر دفتر ضد ترور سازمان ملل میشود. این کشور همچنین با ثبت شاخص ۰٫۷۴٪ بر پایه آخرین رتبهبندی بلایای طبیعی دانشگاه سازمان ملل، کمریسکترین کشور دنیا است.
جغرافیا:
شبه جزیره قطر از شمال شرق عربستان به طول ۱۶۰ کیلومتر به داخل خلیج فارس گسترده شدهاست. قطر میان عرضهای ۲۴° و۲۷° شمالی و طول ۵۰° و۵۲° شرقی جای گرفتهاست. خاک این کشور، مسطح بوده و از یک صحرای خشک ماسهای و شنی تشکیل شدهاست. در جنوب خاوری خاک قطر خلیج فارس از طریق باریکهای وارد خاک شبهجزیره شده و دریاچهمانند کوچکی را پدیدآورده که خور العُدَید یا «دریای درونی» نامیده میشود. پیرامون این خور را تپهماهورهایی از شنهای روان دربر گرفتهاست. بلندترین نقطه قطر «قُرَین ابوالبول» است به بلندای ۱۰۳ متر (۳۳۸ فوت) در جبل دُخان (کوه دود). جبل دخان رشتهای از برونزدهای کمارتفاع از جنس سنگ آهک در غرب قطر است.
جبل دخان از شمال به جنوب امتداد دارد و از زیکریت از طریق ام باب تا مرز جنوبی قطر ادامه مییابد. میدانهای اصلی نفت داخل خشکی قطر در منطقه جبل دخان واقع شده اما میدانهای گاز طبیعی این کشور در آبهای شمال غرب شبه جزیره قرار دارند. آب و هوای قطر بیابانی است. در این کشور زمستان، هوایی خنک دارد. در زمستان در اثر توده هوایی سودانی بارانهای سیل آسایی در این کشور میبارد که خسارت به بار میآورد؛ ولی تابستان هوایی شرجی و گرم دارد. شهرهای قطر عبارتاند از وکره، خور، دخان، زباره، شمال، مسیعید، راس لفان. شهر جدیدی به نام لوسیل و شهرکی جزیرهای به نام مروارید قطر نیز در این کشور در دست ساخت هستند.
تاریخ:
قطر یکی از چندین شیخنشین نوبنیاد واقع در شبهجزیره عربستان است. منطقه قطر از دیرباز بخشی از منطقه تحت فرمان شاهنشاهی ساسانی بودهاست. در بسیاری از دورههای باستانی همه کرانه جنوبی خلیج فارس بخشی از دولت ساسانی بوده و توسط ساتراپهای ساسانی اداره میشد. به نوشته دانشنامه بریتانیکا «پیش از تصرف توسط امپراتوری عثمانی، قطر برای سالهای طولانی تحت حاکمیت حکومت ایران بوده و هر سال سه هزار روپیه برای حق ماهیگیری و صید مروارید، مالیات پرداخت میکردهاست». در سال ۱۷۰۰ میلادی، مهاجران در حدود مرزهای کنونی قطر، شهرکهایی ساختند و به صید مروارید، ماهی و تجارت مشغول شدند.
از سال ۱۸۷۱ تا ۱۹۱۳ قطر در تصرف امپراتوری عثمانی بود. در ۲۹ ژوئیه ۱۹۱۳ قراردادی بین دولت بریتانیا و دولت عثمانی به امضاء رسید که به موجب یکی از بندهای آن دولت عثمانی از حاکمیت بر قطر صرف نظر کرد. پس از جنگ جهانی اول بسیاری از امیرنشینهای منطقه، جذب عربستان سعودی یا امارات متحده عربی شدند ولی قطر از این روند جدا ماند. با خروج نیروهای عثمانی، دولت بریتانیا حکومت «شیخ عبدالله بن جامع» حاکم قطر را به رسمیت شناخت و در سال ۱۹۱۶ قراردادی همچون دیگر قراردادهای خود با شیوخ امارات خلیج فارس با این شیخ به امضاء رساند.
از این تاریخ، قطر تا زمان استقلال خود در سال ۱۹۷۱، تحتالحمایه بریتانیا بود. در عوض تحتالحمایه بودن، بریتانیا امنیت این کشور را تضمین میکرد. در ۱۹۳۵ میلادی طایفهای از اعراب بنی یاس مقیم ابوظبی به علت نارضایتی بودن از «شخبوط بن سلطان آل نهیان» حاکم ابوظبی به جنوب کوچیده و در منتهیالیه کرانه باختری ابوظبی یعنی خور العدید اقامت گزیدند. این مسئله سرآغاز اختلاف جدی میان ابوظبی و قطر شد. در ۱۹۳۹ میلادی نخستین منابع نفت خام قطر کشف شد. اما استخراج آن به خاطر جنگ جهانی دوم به تأخیر افتاد. به این ترتیب، نفت به عنوان منبع درآمد اصلی کشور، جای صید ماهی و مروارید را گرفت.
اختلاف های مرزی:
پیشینه اختلافهای مرزی و سرزمینی عربستان سعودی با قطر به میانههای سده نوزدهم میلادی باز میشود. اختلافات مرزی و سرزمینی عربستان سعودی و قطر شامل باریکهای از زمینهای جنوبی قطر میشود. عربستان سعودی مدعی مالکیت ۳۷ کیلومتر از سواحل جنوب شرقی قطر است و دو کشور در مورد مرزهای جنوب غربی و خلیج سلوا نیز با یکدیگر اختلافات ارضی دارند؛ بنابراین، اختلافات مرزی و سرزمینی میان دو کشور از خلیج سلوا واقع در جنوب باختری قطر آغاز و تا خور العدید واقع در جنوب خاوری قطر امتداد مییابد. ابوظبی نیز نسبت به اراضی جنوب شرقی قطر ادعاهایی دارد.
فهرست مطالب:
- معرفی کشور قطر
- موقعیت جغرافیایی
- مساحت و جمعیت
- دلایل ثروتمند بودن کشور قطر
- زبان و مذهب
- پرچم و نشان ملی
- اطلاعات کلی
- جغرافیا و وضعیت ارضی
- آب و هوا
- شهرهای اصلی
- تاریخ
- حاکمیت ایران
- عثمانی ها
- تحت الحمایگی بریتانیا
- اختلاف های مرزی
- مردم و قومیت ها
- تقسیمات کشوری
- اقتصاد
- نفت و گاز
- صادرات و واردات
- درآمد
- ثروت
- تورم
- نظام سیاسی
- امیر
- سیاست خارجی
- سیاست درهای باز
- روابط با گروه های مختلف
- بحران روابط سیاسی ۲۰۱۷
- پیشرفت
- مسکن
- رسانه
- تلویزیون
- روزنامه
- اینترنت
- جاذبه های گردشگری
- مروارید قطر
- بازارها و مساجد قدیمی
- کورنیش دوحه
- موزه هنرهای اسلامی در دوحه
- موزه شیخ فیصل بن قاسم آل ثانی
- روستای تعمیر شده قلعه الزباره و روستای متروکه و معماری اطراف
- مسابقات ورزشی جهانی
- جنگل ساحلی التکیره
- روستای فرهنگی کاتارا
- فروشگاه ویلاجیو
- موزه ملی قطر
- موزه متحف
- درختان حرا
- مسجد امام عبدالوهاب
- برج ها
- سیتی سنتر
- مسیر شترسواری الشحانیه
- پارک اسپایر
- موزه رُز صحرایی
- ترابری
- فرودگاه
- اتوبوس
- مترو
- تحصیلات
- ورزش
- عضویت در سازمان های بین المللی
- میانگین دما و بارش
- و …