بیماری های شغلی:

بیماری های شغلی بیماری هایی هستند که به دلیل خصلت کار و در محیط کار که دارای عوامل زیان آور اثرگذار بر سلامت شاغلین هستند بوجود می آیند علیرغم اینکه بنظر می رسد اینگونه بیماری ها از شیوع کمتری نسبت به سایر بیماری ها برخوردارند، شواهد نشان دهنده آن است که گروه عظیمی از افرادی که به نوعی شاغل محسوب می شوند خصوصاً در کشورهای در حال توسعه مبتلا به اینگونه بیماری ها هستند. بیماری های شغلی در صورت بروز و ابتلا می توانند فرد مبتلا را ناتوان از انجام فعالیّت ها نمایند.

بروز بیماری های شغلی می تواند بر اساس دو عامل پیشگیری کننده کاهش یابد:

• کنترل و ارزیابی مداوم در محیط کار
• معاینات قبل از استخدام ومعاینات دوره ای
• بیماری های شغلی در صورت تشخیص زودرس در مراحل اولیه قابل پیشگیری و کنترل است.

عوامل اثرگذار بر سلامت شاغلین چیست؟

محیط کار دارای عوامل مختلفی است که هر کدام می تواند برای کارگران و سایر افرادی که به گونه ای در معرض آن قرار گیرند سلامت آنها را تهدید نماید مانند:

• عوامل شیمایی محیط کار
• عوامل فیزیکی محیط کار
• عوامل بیولوژیکی محیط کار
• عوامل ارگونومیکی و روانی محیط کار

علت عمده مرگ و میرهای مرتبط با کار در سرتاسر جهان بیماری های شغلی هستند. براساس برآورد سازمان بین المللی کار از ۲/۳۴ میلیون تلفات شغلی در هر سال تنها ۳۲۱/۰۰۰ مورد آن مربوط به حوادث شغلی است و ۲/۰۲ میلیون مرگ باقیمانده به علت انواع مختلفی از بیماری های مرتبط با کار رخ می دهد که روزانه به طور متوسط بیش از ۵۵۰۰ مرگ در دنیا به علت بیماری های شغلی اتفاق می افتد. در سراسر جهان بیماری های شغلی، همچنان به عنوان علت عمده مرگ و میرهای مرتبط با کار مطرح می باشد. معمولا اقدامات پیشگیرانه از بروز بیماری های شغلی در محیط های کار ناکافی بوده و این مسئله اثرات منفی عمیقی نه تنها بر کارکنان و خانواده های آنها بلکه بر کل جامعه به علت تحمیل هزینه های هنگفتی که در تولید و از بین رفتن بهره وری ایجاد می کند، وارد می سازد.

به اعتقاد سازمان بین اللملی کار همه کشورها می توانند گام های موثر و مشخصی برای کاهش میزان بیماری های شغلی با اجرای برنامه های پیشگیرانه ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE) بردارند. بیماری های ناشی از کار رنج و زیان های هنگفتی را در دنیای کار به دنبال دارند با وجودی که میزان مرگ و میر ناشی از بیماری های شغلی و بیماری های وابسته به شغل ۶ برابر بیشتر از حوادث شغلی برآورد شده است لیکن هنوز این بیماری ها ناشناخته و پنهان هستند علاوه بر این، ماهیت بیماری های شغلی به سرعت در حال تغییر است. تکنولوژی های جدید و تحولات اجتماعی، همراه با تغییر شرایط اقتصاد جهانی بر وخامت مخاطرات بهداشتی موجود افزوده و انواع جدیدی از این مخاطرات را پدیدار نموده است. بیماری های ناشی از کار از روزهای نخست زندگی انسان بر روی کره خاکی همیشه با زندگی انسان همراه بوده است.

و از چند سال پیش در بعضی از کشورها بعنوان رشته ای جدای از سایر رشته های تخصصی پزشکی تدریس و کار شده و منشاء برکات زیادی برای جامعه بشری بوده است. میتوان شناخت بیماری های ناشی از کار را با توجه به کلیه مسائل اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی یک نوع سرمایه گذاری در جهت سلامت عمومی و ارتقاء کیفیت زندگی کارگران و کارکنان و لذت بردن از کار و زندگی در نظر گرفت. این راهنما برای تمامی شاغلین اداری ارائه شده و در کلیه فعالیت های اداری قابل استفاده و استناد خواهد بود. در تدوین این راهنما سعی شده است تا ضمن ارائه راهکارهای اطلاعات جامع در خصوص بیماری های شغلی، معیارها و اصول قابل استفاده برای کنترل و پیشگیری از بیماری های شغلی معرفی گردد.