«آشنایی با قوانین دیوان عدالت اداری»
- الف) آئین دادرسی در دیوان عدالت اداری
- ب) اعاده دادرسی
- ج) ورود ثالث، جلب ثالث، اعتراض ثالث
- د) آرای صادره از دیوان قطعی است
- هـ) شرایط موضوع شکایت
- و) آرایی که شهر شعب دیوان عدالت صادر می‌شود.
- ز) آرایی که از هیأت عمومی دیوان صادر می‌شود.
- ح) آرایی که از شعب تشخیص صادر می‌شود.
- گفتار چهارم – مسئولیت دولت و اشخاص و جبران خسارات
- گفتار پنجم – کیفیت اجرای احکام دیوان عدالت اداری مبنی بر نقض آراء مراجع اداری و شعبه قضایی
- گفتار ششم – نکاتی در خصوص دیوان
گفتار اول: آشنایی با سابقه دیوان عدالت اداری و تشکیلات آن ـ الف) سابقه تاریخی
- پس از تلاش و کوشش‌های فراوان جمع زیادی از حقوقدانان پیش از انقلاب اسلامی درسال ۱۳۳۹، قانون تاسیس شورای دولتی از تصویب کمیسیون‌های مجلسین گذشت. اما دولت‌های وقت علیرغم اینکه اختیار مطلق در انتخاب اعضای این شورا داشتند، هرگز آن را تاسیس نکردند.
- سپس از انقلاب اسلامی ضرورت تشکیل دیوان عدالت اداری در قانون اساسی متبلور گردید. اصل ۱۷۰ قانون اساسی مقرر می‌دارد: «قضات دادگاه‌ها مکلفند از اجرای تصویب نامه‌ها و آیین نامه‌های خلاف احکام اسلامی و مغایر با قوانین یا خارج از حدود اختیارات قوه مجریه خودداری کنند و همه کس می‌تواند ابطال این قبیل مصوبات را از دیوان بخواهد». اصل ۱۷۳ نیز اضافه می‌نماید: «به منظور رسیدگی به شکایات و تظلمات و اعتراضات مردم از واحدهای دولتی و مسئولین آنها و مصوبات دولتی، دیوانی به نام دیوان عدالت اداری زیر نظر قوه قضائیه تاسیس می‌شود که حدود صلاحیت و اختیارات آن را قانون تعیین می‌کند».
- در تاریخ ۴/۱۱/۱۳۶۰ مجلس شورای اسلامی با حضور شورای نگهبان قانون دیوان عدالت اداری را در ۲۵ ماده به تصویب رساند که این قانون در سال‌های ۱۳۷۲و ۱۳۷۸ اصلاحات و الحاقاتی داشته است. ماده ۲۳ این قانون مقرر می‌داشت که آئین نامه‌های مربوط به قانون مزبور را هیئت عمومی دیوان تنظیم و پس از تصویب قوه قضائیه به مورد اجرا گذاشته خواهد شد. بر همین اساس در سال ۱۳۶۲، آئین دادرسی دیوان در ۵۱ ماده تصویب و در سال ۱۳۷۹ مورد اصلاح قرر گرفت.
- در تاریخ ۹/۳/۱۳۸۵ قانون جدید دیوان عدالت اداری در ۴۹ ماده به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید و پس از اختلاف با شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحتی نظام مواد ۱۳ و بند (۱) ماده ۱۹ آن را اصلاح و در تاریخ ۲۵/۹/۱۳۸۵ تایید و در تاریخ ۳۰/۱۰/۸۵ در روزنامه رسمی منتشر و از تاریخ ۱۵/۱۱/۸۵ به مرحله اجرا درآمده است بر اساس ماده ۴۸ این قانون مقرر شد قوه قضائیه ظرف ۶ ماده لایحه آئین دادرسی دیوان را تهیه و تقدیم مجلس نماید که این اقدام صورت گرفته ولیکن تاکنون در دستور کار مجلس شورای اسلامی قرار نگرفته است. لیکن در این ماده تاکید گردیده است که تا زمان تصویب آئین دادرسی، بر طبق این قانون و قوانین سابق عمل می‌شود.
ب) تشکیلات دیوان رئیس محل دیوان که از سوی رئیس قوه قضائیه منصوب می‌گردد:
که دارای تعدادی معاون و مشاور می‌باشد. و رئیس شعبه اول نیز می‌باشد. شعب بدوی متشکل از یک رئیس و دو مستشار شعب تشخیص متشکل از یک رئیس و چهار مستشار هیأت عمومی دیوان متشکل از حداقل دو سوم قضات دیوان به ریاست رئیس دیوان اجرای احکام متشکل از تعدادی دادرس زیر نظر رئیس دیوان یا یکی از معاونان شرایط قضات دیوان : ۱۵ سال سابقه کار قضایی یا و کسانیکه مدرک دکترا یا کارشناسی ارشد دارند با ۱۰ سال سابقه قضایی
فهرست مطالب:
- گفتار اول : آشنایی با سابقه دیوان عدالت اداری و تشکیلات آن
- الف) سابقه تاریخی
- ب) تشکیلات دیوان
- گفتار دوم : صلاحیت و اختیارات دیوان
- مبحث اول : موارد و صلاحیت دیو ان عدالت اداری بر مبنای آرای هیأت عمومی دیوان و آرای نصب دیوانعالی کشور ریاست عمومی دیوانعالی کشور
- مبحث دوم : موارد عدم صلاحیت دیوان عدالت بر مبنای
- آرای هیأت عمومی دیوان عدالت اداری آرای دیوانعالی کشور و آرای وحدت رویه دیوانعالی کشور
- مبحث اول : ترتیب رسیدگی
- مبحث دوم : آئین دادرسی در دیوان عدالت اداری