عوامل مربوط به اوضاع طبیعی و جغرافیایی که در توسعه اقتصادی اجتماعی تاثیرگذار هستند تغییرناپذیر یا به کندی دچار تحول و دگرگونی می شوند. باتوجه به اینکه منابع طبیعی روبه کاهش هستند مثلا سالانه بخش بزرگی از زمین های قابل کشت درجریان فرسایش شسته می شوند مهار عوامل طبیعی و انسانی ویرانگر حائز اهمیت است.
پستی و بلندی:
بلندی: بلندی های ایران شامل:
- کوههای شمالی: بلندترین قله این کوهها قله دماوند با ارتفاع ۵۶۱۰ متر است.
- کوههای غربی: بلندترین این رشته کوهها دنا با ارتفاع ۴۴۰۹ متر است.
- رشته کوههای جنوبی
- رشته کوههای مرکزی و شرقی: بلندترین قله آن کوه هراز۴۴۶۵متر است.
خاک و دشت: مساحت کل کشور ۱۶۵میلیون هکتار است که ۳۱٪ قابل استفاده برای کشاورزی (۵۱میلیون هکتار)و ۶۹٪ دیگر زیر پوشش مناطق شهری ، روستایی و جاده و … قرار دارد.
انواع زمین ها:
- خاک های حاشیه دریای مازندران: دارای بازده بالا هستند. دو استان گیلان و مازندران حدود ۵.۵ مساحت کشور را تشکیل اما ۲۰٪ زمین های قابل بهره برداری را شامل می شوند. اسیدی شدن و آبخیزبودن همیشگی زمین از مشکلات بهره برداری از این خاکهاست.
- خاکهای کوهستانی: بین بلندی ها بویژه در مناطق شمالی وغربی دشت های رسوبی مناسب برای کشاورزی وجود دارد، اما به دلیل کمبود آب و شیب تند بهره برداری از آنها مشکل است.
- خاک دشتهای داخلی: عواملی مانند کمبود آب، شوری آب، فرسایش خاک و وجود تپه های ماسه ای این زمین ها را غیر قابل بهره برداری می سازد.