اقدامات پرستاری در اسیدوز متابولیک:

اسیدوز به معنی کاهش سطح بی کربنات مایع خارج سلولی و قرار گرفتن PH خون در محدوده اسیدی (پایینتر از ۷) می‌باشد. به صورت کلاسیک اگر مشکل از کلیه باشد ما اسیدوز متابولیک و اگر مشکل از ریه باشد ما اسیدوز تنفسی داریم.

ﺗﻔﺴﯿﺮ ABG (گاز خون شریانی) ﺑﻪ ﺯﺑﺎﻥ ﺳﺎﺩﻩ ـ مقادیر طبیعی جهت بررسی گاز های خون شریانی (ABG) به شرح زیر می باشد:

• PH : 7/35 – ۷/۴۵
• PaCo2 : 35-45 mmHg
• HCo3 : 22-26 mmHg

ما برای تشخیص بهتر و بالینی رنج ها و مقادیر طبیعی بالا را کمی محدود می کنیم، از این پس جهت بررسی گاز های خون شریانی (ABG) از مقادیر زیر استفاده می کنیم:

• PH : 7/38 – ۷/۴۲
• PaCo2 : 38-42 mmHg
• HCo3 : 22-26 mmHg

اختلالات اسید و باز به دو صورت اسیدوز و آلکالوز زخ می دهند که با تفسیر ABG (گاز خونی شریانی) می توان آن را مشخص کرد. هرگاه حد نرمال PH بیمار از ۷/۴۲ بیشتر باشد، آلکالوز و هرگاه PH از ۷/۳۸ کمتر باشد، اسیدوز وجود دارد. آنچه در ABG اهمیت دارد تشخیص نوع اسیدوز و آلکالوز است. اسیدوز می تواند به دو صورت تنفسی یا متابولیک ایجاد گردد. آلکالوز نیز به دو نوع تنفسی و متابولیک وجود دارد. هرگاه میزان PaCo2 در بیمار تغییر یابد اختلال اسیدی یا بازی بیشتر تنفسی است و برعکس اگر میزان HCo3 بالا یا پایین رود اختلال بیشتر متابولیکی می باشد.

نکته بالینی:

هر گاه Paco2 هم جهت با مفهوم PH تغییر کرد اختلال تنفسی می باشد و هر گاه Paco2 خلاف جهت مفهوم PH تغییر کرد اختلال متابولیک می باشد.

برای درک بهتر ABG گام های زیر را طی نمایید:

1. ابتدا به میزان PH توجه کنید اگر بیشتر از ۷/۴۲ بود تشخیص آلکالوز و اگر از ۷/۳۸ کمتر بود تشخیص اسیدوز است.
2. برای تعیین نوع تنفسی یا متابولیک می توانید به هر کدام از دو مورد PaCo2 یا HCo3 توجه نمایید.
3. اگر PaCo2 را بررسی کنید، درصورتی PH و Paco2 از نظر مفهوم هم جهت بودند یعنی هر دو نشان دهنده اسیدوز یا آلکالوز بودند اختلال تنفسی می باشد.
4. اگر PaCo2 را بررسی کنید، در صورتی که PH و Paco2 از نظر مفهوم هم خلاف جهت بودند یعنی یکی اسیدوز و دیگری آلکالوز بودند اختلال متابولیک می باشد.
5. مورد دیگری که در تفسیر ABG (گاز خونی شریانی) باید دقت شود مبحث جبرانی و غیر جبرانی است.برای تشخیص این مورد سه حالت وجود دارد.