تبیین جایگاه جرم قتل عمدی در حقوق و فقه:
بررسی فقهی قتل عمدی:
قتل از نظر لغوی به معنای سلب حیات است اعم از اینکه سلب حیات از انسان باشد یا حیوان . احترام به جان و بدن انسان اقتضاء می کند که وجود انسان از هر گونه خطر محافظت شود و ضمن توجه به سلامت تن خود نسبت به تن دیگری نیز این حق را رعایت کرده و ستم نکند . دین مقدس اسلام نیز جان و عرض مسلمان را محترم دانسته و تعرض به جان را از گناهان کبیره شمرده است.
قتل در آیات و روایات و احادیث:
۱ ـ در قرآن کریم آیاتی وجود دارد که دلالت بر حرمت قتل نفس دارد:
- الف) (و لا تقتلوا النفس التی حرم الله الا بالحق و من قتل مظلوما فقد جعلنا لولیه سلطانا فلا یسرف فی القتل انه کان منصورا) آیه ۳۳ از سوره مبارکه بنی اسرائیل.
- نفسی را که خداوند محترم ساخته است به نا حق مکشید ، کسی که به ستم کشته شود برای ولی او سلطه ای خاص قرار داده ایم، پس اسراف در قتل نخواهد کرد. زیرا او (ولی دم) از جانب شریعت الهی یاری شده است.
- ب) و من قتل نفسا بغیر نفس او فسادفی الارض فکانماقتل الناس جمیعا “
- هرکس بکشدتنی نه برابرتنی باتبکاری در زمین مانند آنست که بکشد مردم را همگی .”
- ج) من اجل ذلک کتبناعلی بنی اسرائیل انه من قتل نفسا بغیرنفس اوفساد فی الارض فکانماقتل الناس جمیعا او من احیاها الناس جمیعا (آیه ۳۲ از سوه مبارکه مائده)
- “از جهت قتلی که واقع شد ما بر فرزندان اسرائیل مقرر داشتیم که هرکس نفس محترمی را به ناحق و بی آنکه مرتکب فساد در روی زمین شده باشد بکشد چنان است که همه را کشته باشد و هر که نفسی را حیات بخشد مثل آنست که تمام مردم را حیات بخشیده است.”
۲ ـ احادیث بسیاری از رسول خدا (ص) نقل شده که دلالت بر حرمت قتل نفس دارد از جمله :
- الف ـ ” لاتقتل نفس ظلماالاکان علی ابن آدم الاول کفل من دمها لانه اول من سن القتل. “
- ” هر کس به ستم کشته شود بهره ای از خون او بر عهده فرزند نخست آدم است که او نخستین کسی است، که قتل را بنیاد گذاشت.”
- ب ـ اول مایقضی بین الناس یوم القیامه الدماء. “
- ” نخستین چیزی که از مردم در قیامت مورد رسیدگی و داوری قرارمی گیرد، خون است. “
- ” لایحل دم امرا مسلم شهیدان لااله الاالله. وانی رسول الله . الاباحدی ثلاث: النفس بالنفس والتیب الزانی: والمارق من الدین التارک الجماعه. “
- ” خون هیچ مرد مسلمانی حلال نیست مگربه سه چیز: قتل نفس، زنای محصنه، خروج از دین (ارتداد) و ترک جماعت.”
- د- لن یزال المومن فی فسحه من دینه . مالم یصب دما حراما.”
- ” همواره مومن از دین خود در گشایش است، تاوقتی که خونی را نریخته باشد. “