گزارش تحلیلی از بورس دبی:
هدف دولتمردان دبی (Dubai) در ایجاد و حمایت از یک ساختار قوی اقتصادی، ضمن حفظ ظرفیتها و افزایش توسعه مناسبات بینالمللی، تضمین موفقیت و کامیابی شهروندان این کشور عنوان میشود. از سوی دیگر اساس انتظارات صندوق بینالمللی پول نرخ رشد اقتصادی دبی در سال ۲۰۰۶ در حدود ۱۱درصد اعلام شده است. رشد و پیشرفت دبی در گرو توجه به زیرساختها و تغییرات اقتصادی آن از جمله رشد بخشهای غیرنفتی تا ۹۷درصد در سال ۲۰۰۶ در مقایسه با ۹۰درصد سال ۲۰۰۰ رشد حداکثری ۴۶درصدی در سال ۱۹۷۵ است.
بخش خدمات نیز با رشد اقتصادی هدایت شده و هماکنون ۷۴درصد تولید ناخالص داخلی (GDP) این کشور را تشکیل میدهد. برنامه اقتصادی اعلام شده توسط شیخ محمدبن راشد آلمکتوم، معاون رییسجمهوری، نخستوزیر و حاکم دبی حفظ نرخ رشد اقتصادی این منطقه را در بین کشورهای در حال توسعه طی ۶سال گذشته، سرلوحه کار خود قرار داده است. دستیابی به متوسط نرخ رشد ۱۳درصدی تولید ناخالص داخلی (GDP) یکی از مهمترین دستاوردهای این تلاش بوده است. برنامههای توسعه نیز روی بخشهایی که به طور موثر در بالا بردن نرخ تولید ناخالص داخلی (GDP) موفق بودهاند، متمرکز شده است.
۳۴ سال بعد از ایران:
بازار مالی دبی در روز ۲۰ مارس سال ۲۰۰۰ میلادی فعالیت خود را با عنوان «سوق دبی المالی» آغاز کرد. یعنی حدود ۳۴سال بعد از تولد بورس در ایران. همزمان با آغاز به کار این بازار مالی به دلایل مختلف از جمله سقوط دولت صدام، واقعه یازده سپتامبر، رکود جدی در بورسهای منطقه از جمله ایران، افزایش تدریجی بهای نفت طی سالهای اخیر، توجه کشورهای اروپایی به بازده بیشتر سرمایهگذاری در بورس کشورهای در حال توسعه، ارزش جاری این بازار با رشد رو به تزایدی روبهرو شد.
به طوری که بسیاری از کارشناسان مالی در کشورهای اروپایی و آسیایی از جمله ایران، رشد فزاینده این بازار را ناشی از شکلگیری حباب مالی دانستند. سرانجام همان طوری که پیشبینی میشد، حباب بورس دبی در سال ۸۴ شمسی در آستانه انفجار قرار گرفت و پس از آن روند کاهش قیمت را تجربه کرد. هرچند که خود کارشناسان مالی در دبی بر این عقیدهاند که روند کاهش ارزش سهام در این بازار را نباید به وجود «حباب مالی» نسبت داد، بلکه بازار در طی روند حرکت اصلاح (تصحیح) قیمتها است.
حرکت به عمق:
شاخصها فرو ریخت و بحران مالی در بورس دبی که منجربه کاهش ارزش ۱۰۰میلیارد درهمی این ارزش بازار (کمتر از یک چهارم ارزش بازار سقوط کرد) شد را به عوامل مختلفی نسبت میدهند، از جمله افزایش تنش هستهای میان آمریکا و ایران، اما شاید افزایش این گونه ریسکها روی بورس دبی و کشورهای منطقه از جمله ایران، اثر مطلوبی نداشت، اما تجربه ۲۰۰۶، تحلیلگران و مدیران بورس دبی را متوجه این سوال کرد که چرا طی مدت یک سال باید این تعداد سرمایه از بورس دبی خارج شود و شاخص کل بازار از سطح ۳۷/۷۴۲۶واحد به سطح ۳۳/۴۱۲۷واحد فرو ریزد.
پرتفویی مجازی برای دانشآموزان:
کارشناسان مالی دبی به این نتیجه رسیدهاند که باید اصلاحات بنیادی را در این بازار به اجرا بگذارند، هر چند که به طور مکتوب یا اظهارات شفاهی در سفر اخیر هیات ایرانی به این بازار، اشارهای به برنامههای اصلاح ساختار نداشتند، اما افزایش شمار معاملهگران و دارندگان داراییهای مالی، یکی از برنامههای بلند مدت آنها محسوب میشود. در یک اقدام جالب (که البته شنیده میشود در ایران نیز یک شرکت بخشخصوصی برنامه مشابهی را اجرا خواهد کرد) مسوولان بورس به دانشآموزان خود یک پرتفوی مجازی تا سطح یک میلیون درهم میدهند تا آنها اقدام به خرید و فروش سهام کنند، سپس بعد از یک دوره، دانش آموزان براساس بیشترین بازده پرتفویشان، خود رتبهبندی شده و جایزه میگیرند.
جایزه پرتفوگردانی مجازی برای دانشآموزان جذاب بوده و به نفر اول ۱۵ هزار و نفر دوم ۱۰ هزار درهم و برندگان بعدی به ترتیب جوایز دیگری پرداخت میشود. شنیده میشود در ایران نیز سازمان بورس تلاشهایی را برای درج واژههای اصلی بورس در کتب درسی دانشآموزان انجام داده است. بنابراین مسوولان بورس دبی در حال فرهنگسازی برای داشتن دارایی مالی از دوره کودکی هستند. در مجموع در بورس دبی حدود ۵۰۰ هزار نفر کد سهامداری دارند که نسبت به جمعیت ۴ میلیون نفری دبی این نسبت بسیار بالا است. به بیان ساده از هر ۸ نفر، یک نفر کد معاملهگری دارد.