تحقیق درس انسان در اسلام:
یکی از مهمترین موضوعات در جهان بینی موضوع «هدف از آفرینش انسان» است. این سوال کلیدی می تواند در شناخت انسان نسبت به خودش، محیط پیرامونش و رابطه او با آن و همچنین وظیفه و نوع ارتباطش با خالق مستقیما تاثیر بگذارد. اگر انسان نداند که خداوند چرا او را آفریده است و این انسان چه نقشی قرار است در کل هستی ایفا کند، دچار سردرگمی و سوالات بی پایانی می شود که نتیجه ای جز حیرانی ندارد.
برای چنین انسانی زندگی روزمره، عبادت و قیامت معنی درستی ندارد و همواره از خود می پرسد:
- که من چرا هستم؟
- چرا میمیرم و چرا دوباره برانگیخته می شوم؟
- هدف این فعل خدا چه بوده است؟
از آنجا که این سوالات بسیار کلیدی و اساسی است، در تمامی فلسفه ها پاسخ هایی به این سوال داده می شود. ما در این جا سعی می کنیم با استفاده از آیات قرآن به این سوال پاسخ دهیم. این پاسخ در تضاد با پاسخ های دیگری که به این سوال داده می شود نخواهد بود بلکه مکمل آنها است.
این سوال کلی به سه بخش قابل تقسیم است:
- هدف خداوند از این آفرینش برای خودش چه بوده است؟
- هدف و کارکرد آفرینش انسان در عالم چیست؟ ماموریت انسان در قبال کل آفرینش چیست؟
- این آفرینش برای انسان چه فایده ای دارد؟ و هدف انسان از زندگی در روی زمین برای خود انسان چیست؟
هدف خداوند برای خودش:
در این مورد بحث های فلسفی مفصلی شده است که ماحصل آن این است که نمی توانیم هدفی یا کسب منفعتی برای ذات خداوند در نظر بگیریم. اما اینکه این هستی هم اکنون هست و هر لحظه در معرض خلق و ابداعات جدید قرار دارد می تواند ما را به توجیهی برای شروع این خلقت در عالم برساند. به تعبیری، اینکه خداوند این عالم را آفریده است منفعتی برای ذات او ندارد اما نشات گرفته از صفات کمال خداوند است. خداوند تنها وجود کامل و بی نقص است و باید تمامی کمالات را در ذات خود دارا باشد. از جمله صفات کمال خداوند “مبدع” بودن او است. خداوند مبدع است پس باید ابداعی داشته باشد. این صفت از جمله صفاتی است که تا وقتی بروز و ظهور خارجی نداشته باشد نمی توان به کسی آنرا اطلاق نمود.
تا کسی اختراعی به ثبت نرساند مخترع خطاب نخواهد شد گرچه دانشمند یا مهندس است اما تا ظهور اختراعش مخترع نامیده نخواهد شد. خداوند نیز کمال ابداع را داراست زیرا او بدیع السموات و الارض است. اینست دلیل ابداع آسمانها و زمین. ابداع او برترین و بزرگترین ابداعات است و هیچ چیز مانند آن نخواهد بود. البته این فقط صفت مبدع بودن خداوند نیست که باعث آغاز آفرینش می گردد بلکه همچنین صفات دیگر خداوند نیز آفرینش را اقتضا می کنند مانند : فعال بودن ـ خالق بودن ـ حمید بودن و … .