مترو سامانهای است برای جابجایی حجم انبوهی از مسافران درونشهری، با قدمتی بیش از ۱۵۰ سال، طبق استانداردهای جهانی، ظرفیت این نوع سامانه، ۱۲ تا ۴۰ هزار مسافر در ساعت میباشد. این سامانه بهصورت کاملاً حفاظت شده و در بافت درونشهری عموماً زیرزمینی و در بافت بین شهری یا حومه ای بهصورت هم سطح به جابجایی مسافر میپردازد. این سامانه خود کشش برقی از طریق ریل سوم یا شبکهی بالاسری تغذیه میشود.
تاریخچه متروهای جهان :
اولین خطوط حمل و نقل ریلی زیرزمینی در معادن به کار گرفته شد.و روی این خطوط، واگنهای روباز چرخداری قرار داشتند که ابتدا با نیروی بدنی انسان و بعدها به کمک اسب حرکت میکردند. وقتی قطارهای بخار به کار گرفته شد، خیلی زود افکار عمومی متوجه ساخت قطارهای مسافربری زیرزمینی شد. نخستین متروی جهان در سال ۱۸۶۳ در شهر لندن آغاز به کار کرد. قطارهای اولیه با سیستم موتورهای بخار کار میکردند. این سیستم با وجود داشتن تهویه، خوشایند نبود چون حرکت قطارهای بخار در تونلهای زیرزمینی سبب انباشته شدن گازهای مختلف در این مسیر بود. در واقع پیشرفت واقعی در این زمینه وقتی آغاز شد که از لوکوموتیوهای الکتریکی برای حرکت قطارهای زیرزمینی استفاده شد. در سال ۱۸۹۰، راهآهن شهری و جنوب لندن، اولین سیستم حمل و نقل ریلی تندرو بود که با لوکوموتیو الکتریکی آغاز به کار کرد و به طور کامل در زیرزمین حرکت می کرد.
هر دو راهآهن نهایتاً در مترو لندن با هم ادغام میشدند. درسال ۱۸۹۳، راهآهن لیورپول از ابتدا طوری طراحی شد که با لوکوموتیو الکتریکی کار کند. این فناوری به سرعت در اروپا، کانادا و آمریکا پخش شد. بوداپست در مجارستان، گلاسگو، شیکاگو و نیویورک، هر کدام به گونهای خدمات ریلی الکتریکی را ارائه دادند. شهرهایی مانند اسلو و مارسی در دهه۱۹۶۰ سیستمهای گستردهای را افتتاح کردند و سیستمهای نوین بسیاری در جنوب آسیا و آمریکای لاتین معرفی شد. در سالهای اخیر با توجه به رشد جمعیت شهری، متروها در زمینهی جابه جایی مسافر، از اهمیت ویژهای برخوردار شدند.
به طوری که طبق آمار، در پایان سال ۲۰۱۷ به طور متوسط روزانه ۱۶۸ میلیون مسافر در ۱۸۲ شهر از ۵۶ کشور جهان، از مترو برای سفرهای درون شهری استفاده کردند. این در حالیست که از سال ۲۰۰۰ (۷۰%+)، ۷۵ متروی جدید در شهرهای مختلف جهان افتتاح شد که این رشد گسترده را تا حد زیادی می توان به پیشرفتهای چند کشور آسیایی نسبت داد. در سال ۲۰۱۷، تعداد کل سفر سالیانهی ۱۸۲ سیستم مترو ۵۳ میلیارد و ۷۶۸ میلیون سفر محاسبه شد. در شش سال اخیر، تعداد سفر با مترو در سطح جهان سالانه ۸ میلیارد و ۷۱۶ میلیون سفر (۱۹٫۵%+) رشد داشته است.