احکام وضو:
وضو یا دست نماز یا آبدست به معنی شستن صورت و دست ها با آب، از آداب و عبادات دین اسلام و از مقدمات نماز است. وضو گرفتن همچنین پیش از طواف کعبه و مسح نمودن خط قرآن واجب است. مسلمانان وضو گرفتن پیش از رفتن به مسجد، و نیز وضو گرفتن پیش از خواب را مستحب میدانند. وُضو شستن صورت و دست ها و همچنین مسح سر و پاها با قصد قربت و با آدابی خاص است. وضو به خودی خود مستحب است. اما شرط درستی نماز، طواف و برخی دیگر از عبادات انجام آنها با وضو است.
بدون وضو، لمس خط قرآن و لمس نام خدا جایز نیست. وضو گرفتن در مواردی از جمله رفتن به مسجد و قرائت قرآن کریم، مستحب است. بنابر منابع تاریخی، حکم وضو در آغاز بعثت پیامبر، در مکه بیان شد. آیه ششم سوره مائده و همچنین بیش از ۴۰۰ روایت از معصومان، درباره وضوست. وضو و گاه تجدید وضو، در احادیث، موجب پاک شدن گناهان، از میان رفتن غضب، طول عمر، نورانی شدن چهره در محشر و افزایش روزی دانسته شده است.
وضو را میتوان به شیوه های ترتیبی و ارتماسی انجام داد. در وضوی ترتیبی، ابتدا صورت و سپس دست ها شسته شده و پس از آن، مسح سر و پاها انجام میشود، اما در وضوی ارتماسی، صورت و دست ها در آب فرو برده میشود و پس از آن مسح سر و پا با دست صورت میگیرد. در صورتی که باز کردن روی زخم دشوار باشد یا ضرر داشته باشد، باید وضوی جبیرهای گرفت.
شروط صحت وضو:
- نیت: نیت به معنای قصد انجام دادن با انگیزه امتثال امر خداوند است.
- اباحه: آب وضو، ظرفِ آب وضو و مکانی که فرد در آنجا وضو میگیرد باید مباح باشد؛ یعنی غصبی نباشد.
- ترتیب: ترتیب بدین معناست که در وضو باید اول باید نیت کنیم سپس صورت شسته شود، سپس دست راست و سپس دست چپ و مسح سر و مسح پا. تا زمانی که مرحله قبل بهصورت کامل و صحیح انجام نشود، نباید به سراغ مرحله بعد رفت.
- موالات: موالات بهمعنی عدم فاصله زیاد مابین انجام هر دو عمل وضوست. مثلاً نباید مابین شستن صورت و شستن دست راست، فاصله زیادی بهوجود آید. همچنین بین شستن دست راست و دست چپ و الی آخر.
- مباشره: مباشره به معنای آن است که فرد باید خودش این فعل (وضو) را انجام دهد یعنی نمیشود دیگری او را وضو بدهد یا مثلاً آب وضو روی دستش بریزد بلکه باید خود فرد به تنهایی انجام دهد.
- طهارت اعضای وضو : طهارت اعضای وضو بدین معناست که مواضع وضو مثل صورت و دستها و روی پا نباید با چیزی نجس شده باشند و باید پاک باشند.
- عدم مانع: عدم مانع یعنی مانعی برای رسیدن آب به پوست و مکانهایی که باید روی آنها آب ریخته شود وجود نداشته باشد.